Przemoc jest jednym z najbardziej rażących i niszczących zachowań, z jakimi może zmierzyć się człowiek. Może występować w wielu różnych formach, w tym fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, emocjonalnej i seksualnej, a jej wpływ na życie człowieka może być ogromny.
Przemoc fizyczna może spowodować obrażenia ciała, złamania, uszkodzenia narządów wewnętrznych, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Jednak skutki przemocy nie kończą się na tym, co widoczne na powierzchni. Często ofiary doświadczają także problemów emocjonalnych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia nastroju i zaburzenia emocjonalne. Mogą także doświadczać traumy, które wpływają na ich życie przez cały czas.
Przemoc psychiczna, taka jak znieważanie, obrażanie, poniżanie, izolacja od bliskich i kontrolowanie zachowań, może powodować wiele szkód psychicznych. Ofiary mogą czuć się zdezorientowane, niepewne, samotne i izolowane. Mogą również doświadczać depresji, lęków, zaburzeń nastroju i innych problemów emocjonalnych.
Przemoc seksualna jest szczególnie traumatyczna, ponieważ ingeruje w intymność i autonomię ofiary. Ofiary przemoc seksualnej mogą doświadczać problemów związanych z płodnością, ciążą, a także różnego rodzaju chorób przenoszonych drogą płciową. Mogą także czuć się zdezorientowane, zdezorientowane i całkowicie pozbawione poczucia bezpieczeństwa.
Wszystkie formy przemocy, niezależnie od tego, czy są fizyczne, psychiczne, emocjonalne czy seksualne, mogą poważnie wpłynąć na życie człowieka. Ofiary często doświadczają skutków w dłuższej perspektywie, takich jak problemy z relacjami, trudności w radzeniu sobie ze stresem, zmniejszenie samooceny i poczucia własnej wartości, a nawet zaburzenia zdrowia fizycznego i psychicznego.
W 2021 roku liczba osób, które doświadczyły przemocy w rodzinie, wyniosła 75 261, z czego 55 112 przypadków dotyczyło kobiet, 11 129 – dzieci, a 9 520 – mężczyzn. Oznacza to, że ok. co 7 akt agresji jest wymierzony w dzieci.
Badania naukowe potwierdzają, że przemoc może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie i dobre samopoczucie człowieka.
Wybrane przykłady badań :
Badania wskazują, że dzieci, które doświadczyły przemocy, często doświadczają problemów emocjonalnych i mają większe ryzyko depresji, lęków i innych zaburzeń psychicznych. (np. "Childhood Adversity and Adult Psychopathology in a Community Sample," Journal of Traumatic Stress, 2001)
Badania wykazują, że kobiety, które doświadczyły przemocy w związku, mają zwiększone ryzyko chorób serca, depresji i innych problemów zdrowotnych. (np. "Intimate Partner Violence and Health: A Review of the Literature," Journal of Women's Health, 2004)
Badania wskazują, że osoby doświadczające przemocy mają zwiększone ryzyko zaburzeń stresu pourazowego (PTSD). (np. "Trauma, PTSD, and Physical Health: An Epidemiologic Study of Adults in the United States," Journal of Traumatic Stress, 2006)
Badania wykazują, że mężczyźni doświadczający przemoc fizycznej lub emocjonalnej mogą mieć większe ryzyko problemów związanych z uzależnieniami, takimi jak nadużywanie alkoholu lub narkotyków. (np. "Domestic Violence and Substance Abuse: Converging Issues for Public Health Practice," Journal of Family Violence, 2007)
Badania wskazują, że dzieci, które doświadczyły przemoc, często mają problemy w szkole i niższe wyniki akademickie. (np. "Effects of Domestic Violence on Children's Academic Performance," Journal of Family Violence, 2004)
Badania wykazują, że osoby doświadczające przemocy częściej mają trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich relacji z innymi ludźmi. (np. "The Impact of Domestic Violence on Women's Relationships: An Analysis of Women's Narratives," Violence Against Women, 2005)
Wnioski z tych badań są jasne - przemoc może poważnie wpłynąć na życie człowieka w wielu różnych aspektach, od zdrowia fizycznego i psychicznego po relacje z innymi ludźmi. Potwierdza to potrzebę działań, które skutecznie przeciwdziałają przemocy i pomagają ofiarom jej przetrwać i zdrowo funkcjonować.
Dlaczego przemoc jest dla nas tak trudna do zaakceptowania ?
Przemoc jest trudna do zaakceptowania, ponieważ jest to działanie, które narusza podstawowe zasady etyczne, moralne i prawne, które rządzą naszym społeczeństwem. Nie tylko przemoc jest nieakceptowalna, ale też jest to naruszenie fundamentalnych praw człowieka, takich jak prawo do bezpieczeństwa, wolności i godności.
Przemoc, szczególnie ta doświadczana od osób najbliższych jest dla nas najtrudniejsza, ponieważ doświadczamy wtedy olbrzymiego dysonansu wewnętrznego, od osoby która powinna być nam bliska i wspierająca, otrzymujemy coś wręcz przeciwnego. Często na skutek aktów przemocy uruchamiane są w umysłach ludzi (szczególnie dzieci) specyficzne mechanizmy obronne, z mechanizmem wyparcia na czele.
Ponadto, przemoc jest bardzo destrukcyjna dla ofiar, jak również dla sprawców i dla całego społeczeństwa. Wiele badań wykazuje, że przemoc prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, a także do rozpadu rodzin, problemów edukacyjnych i trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji z innymi ludźmi.
Wreszcie, przemoc jest trudna do zaakceptowania, ponieważ narusza podstawowe wartości ludzkie, takie jak empatia, zrozumienie i szacunek. Działania przemocowe są sprzeczne z naszym naturalnym odruchem, który kieruje nas ku dobru i szacunkowi dla innych ludzi.
Jaki jest biologiczny mechanizm reakcji na przemoc ?
Biologiczny mechanizm reakcji na przemoc jest złożony i obejmuje wiele układów i procesów biologicznych. Reakcja na przemoc jest często traktowana jako rodzaj stresu, a zatem wiele z tych mechanizmów jest podobnych do tych, które zachodzą w przypadku innych stresorów.
Podczas doświadczania przemocy, nasz organizm reaguje w następujący sposób:
Aktywacja układu współczulnego - to część układu nerwowego odpowiedzialna za szybką mobilizację organizmu do walki lub ucieczki. W wyniku stresu, układ współczulny zwiększa wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny, co powoduje wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, zwiększenie wentylacji płuc i zwiększenie wydzielania glukozy z wątroby.
Aktywacja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) - to ważna oś regulacji hormonalnej, która jest aktywowana w odpowiedzi na stres. W wyniku stresu, podwzgórze wydziela kortykotropinę (CRH), która z kolei pobudza przysadkę mózgową do wydzielania adrenokortykotropowego hormonu (ACTH). ACTH pobudza nadnercza do wydzielania kortyzolu, który pomaga zwiększyć poziom glukozy we krwi i wyzwolić energię potrzebną do walki lub ucieczki.
Aktywacja układu immunoendokrynologicznego - stres i przemoc mogą wpłynąć na układ odpornościowy poprzez wpływ na poziom hormonów i cytokin. Hormony stresu, takie jak kortyzol, mogą osłabić układ odpornościowy, co z kolei może zwiększyć podatność na choroby.
Aktywacja układu limbicznego - to obszar mózgu, który jest związany z emocjami i zachowaniami związanymi z nagrodą i karą. W wyniku stresu i przemoc, układ limbiczny może ulec aktywacji, co może wpłynąć na poziom lęku, gniewu i innych emocji.
Zmiany strukturalne w mózgu - długotrwała ekspozycja na przemoc i stres może wpłynąć na struktury mózgowe, takie jak hipokamp, kora przedczołowa i ciało migdałowate. Zmiany te mogą wpłynąć na pamięć, procesy decyzyjne i regulację emocji.
Ostatnie odkrycia naukowe potwierdzają, że dzieci urodzone przez matki, które doświadczyły przemocy domowej w czasie ciąży, mają zmieniony rozwój mózgu i zmiany w strukturze mózgu.. Odkrycia mogą wyjaśniać, dlaczego dzieci matek, które doświadczają przemocy domowej, są bardziej narażone na problemy ze zdrowiem psychicznym w późniejszym życiu.
Kto jest sprawcą przemocy ?
Rys psychologiczny sprawcy przemocy jest złożony i różni się w zależności od kontekstu przemocy i charakterystyki osoby sprawiającej przemoc. Niemniej jednak, istnieje kilka wspólnych cech psychologicznych, które mogą sprzyjać zachowaniom przemocowym.
Agresywność - osoby, które są skłonne do używania przemocy, często wykazują wysoki poziom agresywności. Mogą to być osoby, które mają trudności w kontrolowaniu swoich emocji i impulsów, a także które wykazują skłonność do ekspresji agresji jako sposobu rozwiązywania problemów.
Niskie poczucie własnej wartości - osoby, które cierpią na niskie poczucie własnej wartości, mogą używać przemocy jako sposobu na zwiększenie swojego poczucia władzy i kontroli nad innymi. Mogą też odczuwać potrzebę uzyskania uznania i szacunku, którego nie otrzymują w inny sposób.
Brak empatii - osoby, które są skłonne do używania przemocy, często wykazują niski poziom empatii, czyli zdolności do rozumienia i odczuwania emocji innych ludzi. Mogą traktować innych jako przedmioty, którymi można manipulować, a nie jako istoty ludzkie z prawami i potrzebami.
Trudności w radzeniu sobie ze stresem - osoby, które mają trudności w radzeniu sobie ze stresem, mogą używać przemocy jako sposobu na wyładowanie swojego napięcia emocjonalnego. Mogą też używać przemocy jako sposobu na kontrolowanie sytuacji, której nie są w stanie kontrolować w inny sposób.
Skłonność do używania substancji psychoaktywnych - osoby, które używają substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol lub narkotyki, mogą być bardziej skłonne do używania przemocy.
Jeżeli doświadczasz przemocy...
Informuj osoby bliskie, ważne aby rozmawiać i dzielić się takimi doświadczeniami przynajmniej z jedną bliską osobą, która będzie mieć inną oraz zdystansowaną ocenę sytuacji. To co dla nas może być tylko formą "specyficznego" zachowania, dla kogoś z zewnątrz będzie mieć inny wymiar i charakter przemocowy.
Posłuchaj tego w pełnej wersji ⬇️
Jeżeli z jakichś powodów nie chcesz dzwonić na policję, możesz skontaktować się z „Niebieską Linią” pod numerem 800 120 002 – konsultanci pomogą ci, powiedzą ci, co najlepiej zrobić w twojej sytuacji.
❗Kontakt kryzysowy dla osób w potrzebie⬇️
Bezpłatna infolinia dla dzieci, młodzieży i opiekunów – wsparcie psychologiczne w sytuacji kryzysu
1️⃣
Poradnie psychologiczno - pedagogiczne które są umiejscowione w każdym mieście. Psycholodzy szkolni.
2️⃣
infolinii Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12. Pod tym numerem telefonu młodzi ludzie, a także ich opiekunowie otrzymają bezpłatne i profesjonalnie wsparcie psychologiczne. Do dyspozycji dzieci i młodzieży jest także czat internetowy. Zarówno telefon zaufania, jak i czat zapewniają pełną dyskrecję oraz anonimowość i są dostępne siedem dni w tygodniu przez całą dobę.
3️⃣
Kryzysowy telefon zaufania dla osób dorosłych
Kryzysowy Telefon Zaufania 116 123 (psychologia.edu.pl)
Comments